Olej z czarnuszki Sosta

Opis

O swoich zdrowotnych właściwościach mógłby opowiadać godzinami. Przystajemy więc na to i z ochotą chwalimy go za silnie działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i antygrzybiczne. Olej z czarnuszki Sosta tłoczymy na zimno, nie dodając do niego żadnych konserwantów. Za co jeszcze go uwielbiamy? Za to, że duża zawartość witaminy E sprawia, że olej szybko nie zjełczeje!

Olej otrzymywany jest z tłoczenia wyselekcjonowanych nasion czarnuszki siewnej. To niepozorna roślinka posiadająca ziarenka o olbrzymiej mocy. Wspominana już w zapisach biblijnych, używana jako panaceum przez starożytnych, którzy uważali, że czarnuszka i jej drogocenny olej „leczy wszystko z wyjątkiem śmierci”. Nazywana czasem „złotem faraonów”, jako że sam Tutenchamon miał w swoim grobowcu fiolkę z tymże olejem. Nasionka czarnuszki posiadają ponad 100 aktywnych substancji, z czego część zapewne nie została jeszcze przez naukowców odkryta. To prawdziwa skarbnica związków biologicznie aktywnych!

Najbardziej wyjątkowymi składnikami oleju z czarnuszki są tymochinon i nigellon – substancje pomagające w stanach zapalnych, opóźniające procesy starzenia; oraz melatyna pomagająca w wielu dolegliwościach bólowych.

W czasach naszych babć czarnuszka siewna (określana też jako czarny kmin) często bywała dodawana do pieczywa domowej roboty. Jednak dzieje tych drobnych nasionek są znacznie odleglejsze – czarnuszkę stosowano już w Starożytnym Egipcie, o czym świadczą znaleziska w grobowcach egipskich władców. Stąd wzięła się nazwa oleju z czarnuszki – “złoto faraonów”.

Niepozorne czarne ziarenka obfitują w liczne aminokwasy, przeciwutleniacze, minerały, witaminy oraz tłuszcz. Tego ostatniego zawierają średnio od 30 do 40 procent, dzięki czemu można z nich wytwarzać niezwykle cenny olej. Trzeba przy tym zaznaczyć, że  – jak w przypadku innych olejów – jest on wartościowy tylko w swojej nierafinowanej, zimnotłoczonej wersji. Nie może być poddawany ani procesowi rafinacji, ani wysokiej temperaturze – te czynniki wprawdzie przedłużają jego trwałość, ale zarazem katastrofalnie odbijają się na jakości.

Co zawiera olej z czarnuszki?

Nierafinowany, tłoczony w niskiej temperaturze olej z czarnuszki Sosta ma mnóstwo zalet. Naukowcy odkryli w nim ponad 100 nadzwyczaj pożytecznych dla zdrowia substancji. Oto najważniejsze z nich:

• nienasycone kwasy tłuszczowe, stanowiące przeszło 80 % zawartości oleju; najwięcej jest kwasów z grupy omega 6 (kwas linolowy), podczas gdy kwas linolenowy (czyli roślinny prekursor omega 3) to zaledwie około jednego procenta. W czarnuszkowym oleju występuje ponadto unikalny, rzadko w przyrodzie spotykany kwas eikozadienowy.
• fosfolipidy i fitosterole – ważne m.in. dla prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi
• flawonoidy – pełniące funkcję antyutleniaczy
• saponiny – pomagające w detoksykacji organizmu
• związki alkaloidowe, nadające olejowi charakterystyczny, korzenny, gorzki smak i aromat: m.in. nigellina, od której pochodzi botaniczna nazwa czarnuszki: Nigella Sativa
• olejki eteryczne, które również wpływają na organoleptyczne cechy oleju: tymochinon, karwon, karwakrol, limonen
• witaminy, zwłaszcza A i E oraz komplet witamin z grupy B, w tym bezcenna dla włosów i skóry biotyna
• pierwiastki śladowe: wapń, potas, magnez, cynk.

Na co pomaga olej z czarnuszki?

Stare porzekadło głosi, że czarnuszka leczy wszystko, z wyjątkiem śmierci. Naturalnie sporo w tym przesady, niemniej zimnotłoczony olej z czarnych ziarenek rzeczywiście potrafi wspierać walkę z licznymi zdrowotnymi perturbacjami. Jakie korzyści dzięki niemu można osiągnąć?

• sprawnie działający układ immunologiczny – czarnuszka i tłoczony z niej olej pozytywnie wpływają na odporność
• profilaktyka antynowotworowa – aktywne biologicznie związki zimnotłoczonego oleju mogą niszczyć komórki rakowe; oczywiście olejowa kuracja nie zastąpi terapii konwencjonalnej, ale może ją doskonale uzupełniać
• optymalny poziom glukozy we krwi – olej z czarnuszki reguluje gospodarkę węglowodanową
• nieoceniona pomoc przy alergiach
• świetny nastrój – zimnotłoczone “złoto faraonów” idealnie sprawdza się w przypadku przewlekłego stresu czy bezsenności; może nawet wspomagać leczenie depresji
• prawidłowo funkcjonujący układ hormonalny – czarne nasionka wspierają normowanie poziomu hormonów; pomagają w problemach menstruacyjnych, a także dolegliwościach związanych z menopauzą; co ciekawe – bywają również zalecane matkom karmiącym, ponieważ wspierają laktację
• układ pokarmowy działający bez zarzutu – czarnuszkowy olej zbawiennie wpływa na żołądek, wątrobę, jelita, pomaga przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, jak również wspomaga walkę z pasożytami jelitowymi
• skuteczna batalia z infekcjami, stanami zapalnymi, wirusami – olej z czarnuszki to znakomity naturalny specyfik antybakteryjny, antywirusowy, przeciwzapalny, antyseptyczny
• koniec z problemami dermatologicznymi – zimnotłoczony olej z czarnego kminu wspiera walkę np. z trądzikiem czy przesuszoną, przedwcześnie starzejącą się skórą; rewelacyjnie oddziałuje również na włosy, które dzięki niemu przestają wypadać, nabierają połysku, a nawet… nie siwieją (w każdym razie, nie zbyt szybko). Nie bez przyczyny na bazie czarnuszkowego oleju sporządza się rozmaite kosmetyki, chociaż równie dobre efekty można osiągnąć dzięki doustnej aplikacji tego niezawodnego środka upiększającego

Poza tym odnotowano pozytywny wpływ zarówno samej czarnuszki, jak i tłoczonego z niej oleju na serce, naczynia krwionośne, drogi oddechowe, nerki, stawy, kości i mięśnie. “Złoto faraonów” to również skuteczny wspomagacz w walce z różnego typu bólami, np. reumatycznymi czy neurologicznymi.

Komu olej z czarnuszki wyjdzie na zdrowie?

Z uwagi na udowodnione naukowo zdrowotne walory zimnotłoczonego oleju z czarnuszki, zaleca się produkt ten stosować profilaktycznie albo jako dodatkowy element procesu leczniczego, przy takich dolegliwościach jak:

• cukrzyca
• miażdżyca
• reumatoidalne zapalenie stawów
• osteoporoza
• różnego typu alergie
• astma
• podatność na infekcje
• dysfunkcje wątroby i nerek
• wrzody żołądka lub dwunastnicy
• skłonność od stanów depresyjnych, apatia, chandra, problemy ze snem.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby zimnotłoczony olej z czarnego kminu konsumowali również ludzie całkiem zdrowi. O ile zdołają przekonać się do jego specyficznego smaku – a naprawdę warto.

Jak przechowywać olej z czarnuszki?

Podobnie jak większość nierafinowanych tłuszczów roślinnych, czarnuszkowy olej musi być przechowywany w lodówce. Optymalna temperatura oscyluje między 4 a 10 stopni Celsjusza. Ważne jest ponadto, żeby chronić cenny produkt przed dostępem światła i tlenu, toteż butelka z olejem powinna być wykonana z zaciemnionego szkła i nie należy trzymać jej otwartej czy choćby niedomkniętej. Niektórzy eksperci radzą w trakcie transportu ze sklepu przenosić olej w specjalnej torbie termicznej bądź w zwykłym termosie – ponoć nawet podczas krótkiej trasy między marketem a domem obecne w “złocie faraonów” wartościowe substancje mogą ucierpieć, jeśli nie będą odizolowane od niekorzystnych czynników zewnętrznych.

Nierafinowany olej z czarnuszki Sosta ma stosunkowo krótki termin przydatności – około 3 miesięcy. To świadczy o jego wysokiej jakości, odpowiedniej metodzie produkcji i braku konserwantów. Gdy data ważności upłynie, nie wolno już oleju przyjmować doustnie, jednak ewentualnie można przeznaczyć go na cele kosmetyczne, chociażby jako znakomitą odżywkę do włosów.

Zimnotłoczony olej z czarnuszki w kuchni

O ile same nasiona czarnuszki mogą być dodawane do wypieków albo konsumowane w formie naparów,o tyle nierafinowany, tłoczony na zimno olej nie toleruje wysokiej temperatury. Jakakolwiek obróbka termiczna fatalnie wpływa na zawarte w nim najcenniejsze składniki, w szczególności wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Dlatego na oleju nie można smażyć, zapiekać, gotować, dusić itp. Jak zatem używać go w kulinariach?

Sposobów jest niemało. Intensywny, korzenny aromat zimnotłoczonego “złota faraonów” czyni go atrakcyjnym komponentem rozmaitych sałatek, surówek, past kanapkowych, a także koktajli warzywnych. Olej z czarnuszki Sosta świetnie prezentuje się też w towarzystwie najzwyklejszych ziemniaków, ugotowanych “w mundurkach”, a następnie ostudzonych i obranych – banalnie proste danie, dzięki wyrazistemu olejowi nabiera oryginalnego, wyrafinowanego charakteru. W krajach śródziemnomorskich jada się chleb maczany w oliwie z oliwek – w tej roli doskonale potrafi ją zastąpić właśnie olej z czarnuszki. Zresztą pomysły można by mnożyć w nieskończoność; wszystko zależy od inwencji twórczej kucharza.