Masło klarowane w kuchniach świata – jak różne kultury wykorzystują ghee?

Masło klarowane, znane również jako ghee, jest produktem, który zdobywa coraz większą popularność nie tylko ze względu na swoje walory smakowe, ale także z powodu licznych korzyści zdrowotnych. Choć ghee najczęściej kojarzy się z kuchnią indyjską, jego zastosowanie jest o wiele szersze i obejmuje różne tradycje kulinarne na całym świecie.

Indie – kolebka Ghee

Ghee ma swoje korzenie w Indiach, gdzie jest nieodłącznym elementem kuchni i kultury od tysięcy lat. W tradycji ajurwedyjskiej ghee uznawane jest za święty pokarm, który wspomaga zdrowie i długowieczność. Jest stosowane do smażenia, pieczenia, a także jako dodatek do dań takich jak dhal, curry czy chapati. W Indiach ghee jest również używane w ceremoniach religijnych, gdzie symbolizuje czystość i ofiarność.

Przykładowe danie: Dal Tadka – kremowa zupa z soczewicy, przyprawiana aromatycznym masłem klarowanym z dodatkiem cebuli, czosnku, imbiru i przypraw takich jak kumin, kolendra i asafetyda.

Bliski Wschód – smak i tradycja

Na Bliskim Wschodzie masło klarowane, znane tam jako samin, jest szeroko używane w kuchni, zwłaszcza do przygotowywania tradycyjnych potraw takich jak pilafy, kuskus czy pieczone mięsa. Dzięki wysokiej temperaturze dymienia, samin jest idealny do smażenia na głębokim oleju oraz jako baza do wielu duszonych potraw. W kuchni egipskiej czy tureckiej samin jest ceniony za swój głęboki, orzechowy smak, który dodaje potrawom wyjątkowego charakteru.

Przykładowe danie: Kushari – egipskie danie z soczewicy, ryżu i makaronu, z dodatkiem chrupiącej cebuli, ciecierzycy, pikantnego sosu pomidorowego i hojną porcją masła klarowanego.

Afryka Północna – aromatyczne potrawy

W Afryce Północnej, szczególnie w Maroku i Algierii, masło klarowane, znane jako smen, jest kluczowym składnikiem wielu tradycyjnych dań. Smen jest zazwyczaj fermentowany i przyprawiany ziołami, co nadaje mu intensywny, pikantny smak. W marokańskiej kuchni smen jest dodawany do taginów, kuskusu i innych duszonych potraw, nadając im wyjątkowy, głęboki aromat.

Przykładowe danie: Tagine z jagnięciny z morelami – marokańska potrawa, w której jagnięcina jest duszona z suszonymi owocami, miodem i przyprawami, a następnie podawana z kaszą kuskus i obficie polana smenem.

Europa – tradycja w nowej odsłonie

Chociaż masło klarowane nie jest tak powszechne w europejskiej kuchni, ma swoje miejsce w niektórych tradycyjnych potrawach. Na przykład w Polsce i innych krajach Europy Środkowej, masło klarowane było dawniej wykorzystywane do smażenia i pieczenia, szczególnie w okresach świątecznych, gdy potrawy musiały być bardziej wyrafinowane i trwałe. Obecnie ghee zyskuje popularność jako zdrowa alternatywa dla innych tłuszczów, dzięki czemu coraz częściej pojawia się w nowoczesnych europejskich przepisach.

Przykładowy danie: Polskie placki ziemniaczane – tradycyjne placki ziemniaczane smażone na maśle klarowanym, które nadaje im złocisty kolor i chrupiącą skórkę.

Ameryka Północna – nowoczesne trendy

W ostatnich latach ghee stało się popularne także w Ameryce Północnej, szczególnie w kręgach związanych ze zdrowym odżywianiem i dietą paleo. Dzięki swoim właściwościom – wysokiemu punktowi dymienia, brakowi laktozy i kazeiny – masło klarowane jest idealne do smażenia na wysokich temperaturach oraz jako składnik smoothie, kaw kuloodpornych (bulletproof coffee) i wypieków.

Przykładowy przepis: Bulletproof Coffee – kawa z dodatkiem ghee i oleju MCT, która dostarcza energii na cały poranek i jest popularna wśród osób stosujących dietę ketogeniczną.

Podsumowanie

Masło klarowane to produkt o bogatej historii i szerokim zastosowaniu w kuchniach całego świata. Od Indii po Maroko, od Bliskiego Wschodu po współczesną Amerykę – ghee znajduje swoje miejsce na stołach zarówno w tradycyjnych, jak i nowoczesnych przepisach. Jego unikalne właściwości sprawiają, że jest cenionym składnikiem, który może wzbogacić smak każdej potrawy, a jednocześnie przynieść liczne korzyści zdrowotne.